Koza Han Bursa’da Ulu Camii’den sonra gezilmesi gereken en önemli yerlerden biridir. İnşası 1491 tarihi II. Bayezid dönemine denk gelmektedir. II. Bayezid tarafından Mimar Abdül ula bin Pulat Şah’a yaptırılmıştır.
Koza Han yıllarca değişik isimlerle anılmıştır. Bu isimler; Ceddid-i Evvel, Beylik Kervansarayı, Beylik Hanı, Şimşek Hanı, Cedid-i Amire ve Yeni Kervansaray’dır.
Koza Han’ın adı burada ipek böceklerinin kozalarının satılmasından gelmektedir. Kozalardan elde edilen kumaşlar burada satılmaktaydı ve bu da Bursa’nın tekstil kenti olmasında büyük rol oynuyordu. Ulu Camii ile Orhan Camii arasında bulunan Koza Han’ın avlusunda altında şadırvanı bulunan küçük bir mescid bulunmaktadır. Koza Han hem ticaret hem de buraya ticaret yapmak için gelenlere konaklama hizmeti vermek için tasarlanmıştır.
Han, kareye yakın dikdörtgen bir şekilde inşa edilmiştir. İki katlıdır. Zemin katta 45, üst katta 50 olmak üzere 95 odadan oluşmaktadır. Günümüzde bu odalar dükkan olarak kullanılmaktadır. Handan gelen gelir, İstanbul’daki medrese, cami gibi yapılar için kullanılıyordu.
Koza Han’a kuzeyden yuvarlak kemerli, taştan yapılmış kabartma burmalarla hareketlendirilmiş ve mavi çinilerle süslenmiş tarihi bir kapıdan girilmektedir. Kapısından girişte sizi mistik bir havayla karşılıyor. Hanın içinden Orhan Camii’ne açılan ayrı bir kapı daha bulunmaktadır.
Doğusunda ikinci bir avlusu bulunan hanın bu avlusunda ahır ve depolar bulunmaktadır. İkinci avlu “İç Koza Han” olarak adlandırılır. Burası günümüzde yeme-içme bölümü olarak kullanılmaktadır.
Han çeşitli yıllarda restorasyonlar geçirmiştir. Ama en büyüğü 1950 yılında geçirdiği restorasyondur. Bu sayede eski ticarethane zamanına geri dönmüştür.
Ticaret eskisi kadar canlı olmasa da kaliteli giyinmek isteyenler buradan alışveriş yapmaya devam etmektedir. Hanın zemin katında kafeteryalar bulunmasına rağmen üst katında hâlâ eskisi gibi ipekten yapılan ürünler satılarak ticarete devam edilmektedir.
Bursa’ya yolunuz düşerse bu tarihi mekânda alışveriş yapıp tarihi dokunun içinde güzel bir kahve içerek bu tarihi yapının tadını çıkarabilirsiniz.
